Παρουσίαση της Μαρούλας Σταλίκα για την ημέρα κατά της παχυσαρκίας.

Η συνάδελφος Μαρούλα Σταλίκα από το Νομό Ιωαννίνων μας έστειλε μια καταπληκτική παρουσίαση για την Ημέρα κατά της "παχυσαρκίας".
Θα την βρείτε εδώ. Την ευχαριστούμε πολύ!

Παγκόσμια ημέρα διατροφής-Το νέο πρόσωπο της πείνας!

Η συνάδελφος Κατερίνα Ασπόστου, του 6ου Γυμνασίου Πάτρας, μοιράζεται μαζί μας την παρουσίαση της   για την Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής.
Την ευχαριστούμε θερμά!!!

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΔΙΑΡΤΟΦΗΣ-παρουσίαση- Το νέο πρόσωπο της πείνας from kaspostou

Εκδηλώσεις για την ημέρα της Διατροφής ( ή μέρα κατά της παχυσαρκίας....)

Η 24η Οκτωβρίου ορίστηκε από το Υπουργείο στα πλαίσια του κοινωνικού σχολείου ως ημέρα κατά της Παχυσαρκίας. Φυσικά, η προσωπική μου άποψη είναι ότι αυτό είναι άκρως αντιπαιδαγωγικό, συν ότι έρχεται σε εντελώς αντίθετη άποψη με το θέμα του ρατσισμού και της διαφορετικότητας που "γιορτάστηκε" λίγες μέρες πριν. Θα πρότεινα λοιπόν, όσοι και όσες ασχοληθειτε με αυτές τις εκδηλωσεις, και είμαι σίγουρη ότι θα είστε πολλοί-ές αφού είμαστε οι υπεύθυνοι για αυτό μέσα από την εγκύκλιο που έτσι μας ορίζει, (χάρη στις δύο συναδέλφους που βρίσκονται αποσπασμένες στο γραφείο ΣΕΠΕΔ και για άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι οι σωστοί άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις μπορούν πραγματικά να βοηθήσουν) να μετατρέψετε τις εκδηλώσεις ως εκείνες που αφορούν στην υγιεινή και σωστή διατροφή. Θα συμβούλευα μάλιστα να το συζητήσετε με τα σχολεία σας και να το εξηγήσετε ώστε να γίνει πλήρως κατανοητό.
Θα ήθελα να σας προτείνω κάποιες σκέψεις για πιθανές εκδηλώσεις εκείνη τη μέρα. Φυσικά επειδή δεν έχει διευκρινιστεί ο τρόπος που αυτό θα υλοποιηθεί, αν δηλαδή θα είναι σε ολόκληρο το σχολείο ή κατά τμήματα, και μάλλον αυτό θα αποφασιστεί από την ίδια τη σχολική μονάδα, δίνω απλά ιδέες και κάποια βίντεο που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε καθώς και την προηγούμενη ανάρτηση με την καλή πρακτική της συναδέλφου Καλομοίρας Σιμωτά όπως εκείνη το υλοποίησε την περασμένη χρονιά στο σχολείο της.
Εδώ θα βρείτε όλη την ανάρτηση και το υλικό και σχεδιασμό της Καλομοίρας.
Και εδώ, το εκπαιδευτικό παιχνίδι που υλοποίησε στα πλαίσια της δραστηριότητας.

Ανάλογα λοιπόν με τον τρόπο υλοποίησης θα πρέπει να τεθούν οι στόχοι σας.

• Αν η δραστηριότητα θα γίνει σε ολοκληρο το σχολείο σε ένα χώρο αμφιθεάτρου πιθανά να πρέπει να κάνετε μια παρουσίαση σύντομη των βασικών αρχών υγιεινής και σωστής διατροφής. Και κάποιο βιντεάκι από αυτά που ακολουθούν επίσης. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι θα έχετε μόνο παθητικούς ακροατές πράγμα που σίγουρα δεν θα είναι το καλύτερο. Αν μπορείτε να το διαχειριστείτε και ανάλογα φυσικά το σχολείο και το χώρο θα μπορούσατε να κάνετε και κάτι πιο βιωματικό όπως οι ιδέες που θα ακολουθήσουν.
• Βιωματικές δραστηριότητες που σίγουρα μπορούν να γίνουν στις τάξεις σας. Στο φωτόδεντρο έχει πολλά διαδραστικά παιχνίδια τα οποία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μαζί με συζήτηση και προτάσεις από τους ίδιους τους μαθητές. Αν το δοκιμάσετε στην Α τάξη θα είναι μια καλή ευκαιρία να διερευνήσετε και τις γνώσεις τους στα θέματα διατροφής, να κάνετε τις πρώτες επεμβάσεις και εισηγήσεις σας ώστε σύντομα που θα διδάξετε την ενότητα της διατροφής να έχετε ήδη προετοιμάσει το έδαφος.
• Με την Β Γυμνασίου θα μπορούσατε να φτιάξετε διάφορες αφίσες, κολλάζ, με τις ομάδες τροφίμων. Πάνω σε μεγάλα χαρτόνια, χωρισμός σε μικρότερες υποομάδες, 5 τον αριθμό και η κάθε μια θα φτιάξει την δική της ομάδα τροφίμων με φωτογραφίες που θα έχουν φέρει στο σχολείο απο διαφημιστικά έντυπα και περιοδικά. Ευκαιρία για επανάληψη!!!!
• Επίσης, ωραία κολλάζ με προτάσεις για υγιεινό πρωινό, ή γεύματα εναλλακτικά του ντελίβερι. Πιθανό Θέμα προς ανάπτυξη: Τι μπορείς να φας αντί να παραγγείλεις;;;;(πιθανή συνέχεια θα είναι η ανάπτυξη της ενότητας των οικονομικών με διαμόρφωση προυπολογισμού, οικιακής παραγωγής κλπ.)
• Δραματοποιήσεις που θα προκύψουν μέσα από σύντομα σενάρια που θα δοθούν στις ομάδες. πχ. είσαι στο κυλικείο του κινηματογράφου με τους φίλους σου. Περιγράψτε το διάλογο στις αποφάσεις σου να πάρεις κάτι υγιεινό. ή διάλογος μιας παρέας σε μια ταβέρνα σχετικά με τις αποφάσεις για φαγητό από το μενού. ή συζήτηση μιας οικογένειας για το υγιεινό γιορτινό μενού μιας κυριακής. Και ότι άλλο σκεφτείτε...
• Διαγωνισμός για το καλύτερο και πιο υγιεινό σάντουιτς -κολατσιό που θα έρθει στο σχολείο. Να παρουσιάσουν τις σκέψεις τους, ίσως και με φωτογράφιση από την ώρα που φτιάχνουν το σάντουιτς, ίσως σε μικρές υποομάδες, αλλά και παρουσίαση των σάντουιτς εκείνη τη μέρα με μια επιτροπή να αποφασίζει ποιο είναι το καλύτερο με τους παράγοντες-προυποθέσεις που θα έχουν μπει από την αρχή. Σκοπός βέβαια θα είναι η ανάπτυξη της φαντασίας, η επιλογή σωστών υγιεινών υλικών με το μικρότερο κοστολόγιο, η εμφάνιση και και γεύση. Καλό θα είναι να υπάρχει και ένα έπαθλο, ίσως ένα μικρό φτηνό βιβλιαράκι συνταγών. 
• Επιχειρηματολογία που θα έχει βέβαια προετοιμαστεί από τις προηγούμενες μέρες. Υποομάδες που θα έχουν αναλάβει συγκεκριμένες αρχές υγιεινής διατροφής, πχ. την απαραίτητη χρήση πρωινού, την μεγάλη κατανάλωση λαχανικών κλπ και θα πρέπει να πείσουν το κοινό τους σε ένα μεγάλο υποθετικό τηλεοπτικό ντιμπειτ με επιχειρήματα.Μπορεί να υλοποιηθεί με την σκηνογραφία ενός στρογγυλού δημοσιογραφικού τραπεζιού και συντονιστή της συζήτησης. Θα γίνει ακόμη πιο ζωντανό αν βάλετε και μια αντίπαλη ομάδα, μια ομάδα αντιρρησιών και οπαδών του φάστ φούντ ή του ντιλίβερι ή γενικά της άναρχης βιαστικής διατροφής ή της σκέτης κρεατοφαγίας.
• Προτάσεις για υγιεινά γεύματα μέσα στην ημέρα. Οι μαθητές-τριες θα προτείνουν , θα γράψουν, σχεδιάσουν, ζωγραφίσουν το ιδανικό γι αυτούς γεύμα. Θα σχεδιάσουν διατροφικά όλη τη μέρα τους σύμφωνα με τις ομάδες τροφίμων, θα φτιάξουν εναλλακτικές και θα το παρουσιάσουν. (καλύτερα και εδώ σε υποομάδες). Θα γίνει συζήτηση για τις επιλογές τους, γιατί, πως, με τι κριτήρια κλπ και στην συνέχεια θα παρουσιαστεί το σωστό ημερήσιο διαιτολόγιο από το βιβλίο μας της Α Γυμνασίου. Αυτό θα μπορούσε να υλοποιηθεί και σε ολομέλεια σχολείου αν το επιτρέπει ο χώρος και οι ειδικές απαιτήσεις του σχολείου.
• Η προηγούμενη δρστηριότητα μπορεί να έχει ως βάση μια μικρή έρευνα στους παπούδες και γιαγιάδες σχετικά με τις αναμνήσεις που εκείνοι έχουν από τις διατροφικές τους συνήθειες ως παιδιά. Θα έχει ιδιαίτερη σημασία αν υπάρχουν και διαφορετικά πολιστιστικά στοιχεία ανάλογα τον τόπο καταγωγή τους.

Σας παραθέτω βιντεάκια από το Hungry planet με θέμα την διατροφή και κατανάλωση τροφίμων στις χώρες του κόσμου, τα πρωινά σχολικά γεύματα επίσης σε χώρες του κόσμου.

Εδώ θα βρείτε τα διαδραστικά παιχνίδια διατροφής του φωτόδεντρου που είναι και το μόνο άκρως εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας.
Εδώ μια ωραία σχηματοποιημένη παρουσίαση της μεσογειακής πυραμίδας διατροφής.
Εδώ ένας οδηγός διατροφής.
Εδώ υπάρχουν μόνο βίντεο με θέμα τη διατροφή.
Μια ακόμη πρόταση: Εδώ θα βρείτε ένα βιντεάκι που αφορά τη φάση της βιομηχανίας τροφίμων. Μπορεί να υπάρξει μετά την προβολή, που θα ήταν καλό να έχει και φύλο εργασίας μαζί με κατάλληλες ερωτήσεις, μια συζήτηση-αντιπαραβολή σε σχέση με την οικιακή παραγωγή του αντίστοιχου προιόντος. Μην ξεχνάτε πάντα να βάζετε τους στόχους σας για να ελέγχετε μετά την επίτευξή τους.

Και ένα βιντεάκι με τα πρωινά σε διάφορες χώρες του κόσμου.


Καλή επιτυχία σε ότι και αν αποφασίσετε να κάνετε!!!!!είμαι σίγουρη ότι και πάλι θα αποδείξετε τι σημαίνει ΟΙΚΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ στο σχολείο!!!!!

Η εγκύκλιος για τις βιωματικές δράσεις.

ΘΕΜΑ: Οδηγίες για τις Βιωματικές Δράσεις Ημερήσιου και Εσπερινού Γυμνασίου

Μετά από σχετική εισήγηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (πράξη 44/01-07-2014 του Δ.Σ.) σας αποστέλλουμε τις παρακάτω οδηγίες για την εφαρμογή των Βιωματικών Δράσεων στην Α΄ και Β΄ τάξη του Ημερήσιου και του Εσπερινού Γυμνασίου για το σχ. έτος 2014- 2015 και στην Γ΄ τάξη του Ημερήσιου και του Εσπερινού Γυμνασίου για το σχ. έτος 2015-2016.

Διευκρινίζονται τα εξής:

• Στην Α΄ τάξη υλοποιούνται θέματα του διδακτικού αντικειμένου «Σχολική και Κοινωνική Ζωή (ΣΚΖ)».
• Στην Β΄ τάξη υλοποιούνται θέματα των διδακτικών αντικειμένων «Φύση και Άσκηση» και «Πολιτισμός και Δραστηριότητες Τέχνης»
• Στην Γ΄ τάξη από το σχ. έτος 2015-2016 θα υλοποιούνται θέματα των διδακτικών αντικειμένων «Σχολικός Επαγγελματικός Προσανατολισμός», «Τοπική Ιστορία» και «Περιβάλλον και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη».

1. Φύση και Σκοπός των Βιωματικών Δράσεων

Οι Βιωματικές Δράσεις, ως εκπαιδευτική καινοτομία, αποτελούν διακριτή μονάδα του Προγράμματος Σπουδών και του Ωρολογίου Προγράμματος και κινούνται στην ίδια παιδαγωγική φιλοσοφία με τις Ερευνητικές Εργασίες του Λυκείου, η οποία προωθεί τη βιωματική, συνεργατική και διερευνητική μάθηση. Σκοπός των Βιωματικών Δράσεων είναι, να βοηθήσουν τους μαθητές, μέσα από την ενεργοποίησή τους, (α) να αναπτύξουν τις αναγκαίες στάσεις και κοινωνικές, (μετα-)γνωστικές, αυτο-γνωσιακές, κιναισθητικές και μεθοδολογικές ικανότητες που απαιτεί η αυτορρυθμιζόμενη μάθηση ("μαθαίνω πώς να μαθαίνω"), (β) να αξιοποιούν παλιές και νέες, προσωπικές και διαμεσολαβημένες εμπειρίες, για να κατανοούν σε βάθος τα θέματα που μελετούν, (γ) να αξιοποιούν τις νέες στάσεις, γνώσεις και ικανότητες, για να κάνουν στοχευμένες βελτιωτικές παρεμβάσεις στο προσωπικό τους πεδίο (στην αυτο-εκτίμηση, στις επιλογές και στη συμπεριφορά τους ως ατόμων, ως μελών τοπικών κοινοτήτων και ως υπεύθυνων πολιτών) και στα πεδία του, άμεσου και ευρύτερου, κοινωνικού, φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και (δ) να συναρτούν τις μαθησιακές τους εμπειρίες με συναισθήματα δημιουργικότητας, χαράς και απόλαυσης.

2. Συμμετοχή των ειδικοτήτων στην εποπτεία και την καθοδήγηση των Βιωματικών Δράσεων

Στην ενότητα των Βιωματικών Δράσεων το Ωρολόγιο Πρόγραμμα για τα Ημερήσια Γυμνάσια (115475/Γ2/21-08-2013 ΥΑ, ΦΕΚ Β΄2121) και τα Εσπερινά (115472/Γ2/21-08-2013 ΥΑ, ΦΕΚ Β΄ 2121) περιλαμβάνει τα παρακάτω έξι (06) επιστημονικά πεδία:

1. Τοπική Ιστορία,

2. Περιβάλλον και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη (Π.Ε.Α.Α),

3. Σχολικό Επαγγελματικό Προσανατολισμό (Σ.Ε.Π.),

4. Φύση και Άσκηση,

5. Πολιτισμό και Δραστηριότητες Τέχνης και

6. Σχολική και Κοινωνική Ζωή (Σ.Κ.Ζ.).

Οι βιωματικές δράσεις εποπτεύονται από έναν εκπαιδευτικό.

Για τη στήριξη των εκπαιδευτικών που αναλαμβάνουν την εποπτεία και καθοδήγηση των Βιωματικών Δράσεων υπάρχει σχετικό υλικό αναρτημένο στο ψηφιακό σχολείο (http://ebooks.edu.gr/2013/course-main.php?course=DSGYM-A119) και θα ακολουθήσουν ενδοσχολικές επιμορφώσεις, στο βαθμό που υπάρχουν ανάγκες και δυνατότητες.

3. Πρόταση και έγκριση θεμάτων - Επιλογή θέματος από τους μαθητές - Ζώνη Βιωματικών Δράσεων και Τμήματα Βιωματικών Δράσεων

Με την έναρξη του σχολικού έτους οι εκπαιδευτικοί ετοιμάζουν και καταθέτουν προτάσεις θεμάτων για τις Βιωματικές Δράσεις. Για το θέμα, το σκοπό, τις δραστηριότητες, τον προγραμματισμό κλπ κάθε Βιωματικής Δράσης οι εμπλεκόμενοι εκπαιδευτικοί υποβάλλουν για έγκριση συνοπτική πρόταση στον Σύμβουλο Παιδαγωγικής Ευθύνης, όπως αναφέρεται παρακάτω.

Οι μαθητές, αφού ενημερωθούν για τα προτεινόμενα θέματα, δηλώνουν το θέμα της πρώτης και της δεύτερης προτίμησής τους. Ο Διευθυντής φροντίζει ώστε οι μαθητές των διαφορετικών αλφαβητικών τμημάτων να ενταχθούν στο τμήμα με το θέμα της βιωματικής δράσης της πρώτης τους επιλογής ή το πολύ στο τμήμα της δεύτερης επιλογής τους.

Για τη διασφάλιση τμημάτων 16-20 μαθητών, που απαιτούν οι διερευνητικής και συνεργατικής φύσης μαθησιακές προσεγγίσεις των Βιωματικών Δράσεων, και για τη διευκόλυνση του προγράμματος λειτουργίας του Γυμνασίου προβλέπεται η καθιέρωση στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα "ζώνης Βιωματικών Δράσεων". Την ώρα της ζώνης παύουν να λειτουργούν τα αλφαβητικά τμήματα και δημιουργούνται στην αρχή του πρώτου τριμήνου τμήματα Βιωματικών Δράσεων 16-20 μαθητών (που προέρχονται από διαφορετικά αλφαβητικά τμήματα), στα οποία οι μαθητές παραμένουν σταθερά κατά τη διάρκεια της χρονιάς, ενώ τα θέματα των Βιωματικών Δράσεων και οι εποπτεύοντες καθηγητές αλλάζουν.

Οι μαθητές κάθε τμήματος χωρίζονται σε ομάδες των 3-4 μελών και συνεργάζονται κατά την υλοποίηση της Βιωματικής Δράσης του πρώτου τριμήνου. Στην έναρξη νέου τριμήνου οι μαθητές ενός τμήματος έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν νέες τετραμελείς ομάδες με διαφορετική σύνθεση μελών, προκειμένου να αντιμετωπιστούν προβλήματα δυσλειτουργίας μιας ομάδας, που παρουσιάστηκαν στο προηγούμενο τρίμηνο, αλλά και για λόγους ευρύτερης κοινωνικοποίησης των μαθητών.

Ενδεικτικά κατά την εφαρμογή ζώνης, μπορεί να ακολουθηθεί η εξής διαδικασία: Εάν κάποιο θέμα συγκεντρώσει την πρώτη προτίμηση περισσοτέρων από 20 μαθητών, τότε οι πλεονάζοντες προσδιορίζονται με κλήρωση και ανακατανέμονται σε θέμα της δεύτερης προτίμησής τους. Εάν κάποιο θέμα συγκεντρώσει το ενδιαφέρον (ως πρώτη επιλογή) αρκετών μαθητών ώστε να δημιουργηθούν δυο τμήματα (δηλαδή 32 μαθητές), για το συγκεκριμένο θέμα επιλέγονται 20 μαθητές με τη διαδικασία της κλήρωσης και οι υπόλοιποι αντιμετωπίζονται ως πλεονάζοντες που πρέπει να ανακατανεμηθούν στα θέματα της δεύτερης επιλογής τους. Τέλος, εάν ορισμένοι μαθητές επιλέξουν θέματα τα οποία δεν θα καταστεί δυνατό να πραγματοποιηθούν λόγω του ορίου του ελάχιστου αριθμού μαθητών (16 μαθητές ανά θέμα), καλούνται να επιλέξουν μεταξύ των θεμάτων στα οποία δεν έχει καλυφθεί ο μέγιστος αριθμός θέσεων.

Σε περίπτωση μικρών σχολείων με λίγους μαθητές (λιγότερους από 16) προσφέρονται ως επιλογές δύο μόνο θέματα και υλοποιείται μόνο ένα, αυτό που πλειοψηφεί με βάση τις προτιμήσεις των μαθητών.

4. Κατανομή των έξι επιστημονικών πεδίων στα τρίμηνα των τριών τάξεων του Γυμνασίου.

Με κριτήρια (α) τις δυνατότητες και τις ανάγκες των μαθητών των διαφορετικών τάξεων, (β) τη φύση των έξι επιστημονικών πεδίων που καλύπτουν οι Βιωματικές Δράσεις και (γ) το αν διδάσκονται στο υποχρεωτικό πρόγραμμα ή όχι μαθήματα συναφή με τα επιστημονικά πεδία των Βιωματικών Δράσεων, προβλέπεται η παρακάτω διευθέτηση.

α. Στα δύο πρώτα τρίμηνα της Α΄ τάξης υλοποιούνται θέματα της Σχολικής και Κοινωνικής Ζωής (ΣΚΖ), η οποία δεν έχει συναφή διδασκόμενα, και αναφέρεται στον κοινωνικο-συναισθηματικό τομέα που πραγματεύεται θέματα όπως οι σχέσεις του μαθητή με τον εαυτόν του και με τους συμμαθητές του, η ταυτότητα και η ετερότητα, η αυτοδιαχείριση των συναισθημάτων, των ρήξεων και των συγκρούσεων, ο αυτοέλεγχος της συμπεριφοράς κλπ. Σχετικές δραστηριότητες υπάρχουν στον Οδηγό του Εκπαιδευτικού ΣΚΖ):http://ebooks.edu.gr/2013/course-main.php?course=DSGYM-A119 (σελ. 46-76) και στον Δ Τόμο του Μείζονος Προγράμματος Επιμόρφωσης (σελ.14-42) http://www.epimorfosi.edu.gr/ .

Η έγκαιρη ενασχόληση του σχολείου με αυτά τα θέματα επιβάλλεται και από τη θεσμική και παιδαγωγική υποχρέωση του Γυμνασίου ως σχολείου υποδοχής μαθητών από το Δημοτικό να φροντίσει για την ομαλή μετάβαση τους (school transition). Η ομαλή μετάβαση και προσαρμογή στις νέες συνθήκες του Γυμνασίου δεν είναι εύκολη για όλους τους μαθητές και, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα και αποτελεσματικά τα προβλήματα προσαρμογής στην Α τάξη, οι δυσκολίες προσαρμογής θα τροφοδοτήσουν σύντομα τη σχολική διαρροή, όπως διαπιστώνεται από τη διεθνή βιβλιογραφία.

Στην ίδια λογική, στο τρίτο τρίμηνο της Α΄ τάξης προβλέπεται να γίνει εστίαση των Βιωματικών Δράσεων στη συγκρότηση μικρο-ομάδων των 3-5 μελών για να διερευνήσουν το θέμα της σχολικής βίας σε όλες τις μορφές της, όπως αυτό εκδηλώνεται εντός και πέριξ του σχολικού χώρου, αλλά και στο διαδίκτυο. Βασικά ερευνητικά ερωτήματα για το θέμα της σχολικής βίας είναι μεταξύ άλλων οι μορφές και η συχνότητα βίας, το προφίλ των δραστών και των θυμάτων, οι στάσεις και οι αντιδράσεις των παρόντων/παρατηρητών, τα αίτια και οι επιπτώσεις, οι ψυχολογικές στάσεις του μαθητικού πληθυσμού, οι προτεινόμενες δράσεις πρόληψης αντιμετώπισης του φαινομένου κλπ. Συναφή είναι τα ερωτήματα για τα μέσα συλλογής δεδομένων και για τις ατομικές και ομαδικές δράσεις πρόληψης και αντιμετώπισης των φαινομένων σχολικής βίας.

β. Στα τρία τρίμηνα της Β΄ τάξης προβλέπεται η υλοποίηση δράσεων δύο επιστημονικών πεδίων, 1. της Φύσης και Άσκησης και 2. του Πολιτισμού και των Δραστηριοτήτων Τέχνης, τα οποία έχουν συναφή διδασκόμενα στο υποχρεωτικό πρόγραμμα μαθήματα, ήτοι (α) τη Φυσική Αγωγή, (β) τη Μουσική και (γ) τα Καλλιτεχνικά. Ως εκ τούτου, οι εκπαιδευτικοί των παραπάνω ειδικοτήτων μπορούν να συσχετίσουν, αν το κρίνουν σκόπιμο, τις θεματικές των Βιωματικών Δράσεων (Βμ. Δρ.) με θέματα των αντίστοιχων ΑΠΣ και να αξιοποιήσουν τον διευρυμένο διδακτικό χρόνο, που προκύπτει από τη σύμπραξη Βμ. Δρ. και ΑΠΣ, για την καλύτερη υλοποίηση των Βιωματικών Δράσεων, ειδικότερα αν κατά την επιλογή των προς μελέτη θεμάτων διασφαλίσουν διεπιστημονικής φύσης θέματα, καθότι τα τρία παραπάνω μαθήματα προσφέρονται για διεπιστημονικές συμπράξεις. Οι εποπτεύοντες καθηγητές θα μετακινούνται διαδοχικά ανά τρίμηνο σε επόμενο τμήμα Βιωματικής Δράσης, ώστε, αν είναι δυνατόν, στο τέλος της χρονιάς όλα τα τμήματα να έχουν ασχοληθεί με θέματα διαφορετικών επιστημονικών πεδίων. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν είναι εφικτή η υλοποίηση του παραπάνω τρόπου οργάνωσης, με την έγκριση του Σχολικού Συμβούλου Παιδαγωγικής Ευθύνης επιλέγεται ο προσφορότερος τρόπος οργάνωσης των Τμημάτων και θεμάτων Βιωματικών Δράσεων.

γ. Στα τρία τρίμηνα της Γ΄ τάξης (σχολικό έτος 2015-2016) προβλέπεται η υλοποίηση δράσεων από τρία επιστημονικά πεδία, ήτοι 1. του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού, λόγω των ενδιαφερόντων και των αναγκών της συγκεκριμένης ηλικίας, 2. της Τοπικής Ιστορίας και 3. του Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης. Λόγω του προβλεπόμενου δίωρου στη Γ΄ τάξη, η δράση κάθε επιστημονικού πεδίου θα διαρκεί ένα τρίμηνο και οι εποπτεύοντες καθηγητές θα μετακινούνται διαδοχικά ανά τρίμηνο σε επόμενο τμήμα Βιωματικής Δράσης, ώστε στο τέλος της χρονιάς όλα τα τμήματα να έχουν ασχοληθεί και με τα τρία επιστημονικά πεδία. Για το θέμα, το σκοπό, τις δραστηριότητες, τον προγραμματισμό κλπ κάθε Βιωματικής Δράσης οι εμπλεκόμενοι εκπαιδευτικοί υποβάλλουν για έγκριση συνοπτική πρόταση στον Σύμβουλο Παιδαγωγικής Ευθύνης, όπως αναφέρεται παρακάτω. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν είναι εφικτή η υλοποίηση του παραπάνω τρόπου οργάνωσης, με την έγκριση του Σχολικού Συμβούλου Παιδαγωγικής Ευθύνης επιλέγεται ο προσφορότερος τρόπος οργάνωσης των Τμημάτων και θεμάτων Βιωματικών Δράσεων.

6. Αξιολόγηση Τρίμηνων Βιωματικών Δράσεων

α. Μέσος Όρος Ατομικής και Ομαδικής Εργασίας

Οι Βιωματικές Δράσεις δεν είναι γραπτώς εξεταζόμενο αντικείμενο, αλλά αξιολογείται και βαθμολογείται ανά τρίμηνο κάθε μαθητής με βάση τη συμμετοχή και τη συμβολή του στην παραγόμενη από την ομάδα του συλλογική εργασία.

Αναλυτικότερα, η βαθμολογία κάθε μαθητή προκύπτει (α) από την αξιολόγηση της ατομικής συμβολής του στο ομαδικό έργο, όπως προκύπτει από την παρατήρηση του καθηγητή και τον ατομικό φάκελο που διατηρεί ο μαθητής, και (β) από την αξιολόγηση της ομαδικής εργασίας που υποβάλλει κάθε ομάδα. Το άθροισμα των δύο βαθμών (ατομικός + ομαδικός) διαιρούμενος διά δύο αποτελεί τον βαθμό τριμήνου του μαθητή. Με τον τρόπο αυτό ενθαρρύνεται και αξιολογείται η συλλογικότητα στην κοινή εργασία, που είναι εκπαιδευτικό ζητούμενο και εξαρτάται από τη στάση και δράση όλων των μελών της ομάδας, ενώ ταυτόχρονα δεν αδικείται και η αυξημένη συμβολή συγκεκριμένων μελών στο ομαδικό έργο.

β. Κριτήρια Ατομικής Αξιολόγησης

Τα κριτήρια της ατομικής αξιολόγησης σχετίζονται άμεσα με τα αναμενόμενα αποτελέσματα της Βιωματικής Δράσης και διακρίνονται (α) σε κριτήρια κατάκτησης γνώσεων και ανάπτυξης στάσεων, ικανοτήτων και αξιών και (β) σε κριτήρια συμβολής στο κλίμα συλλογικότητας και στο προϊόν της συλλογικής εργασίας.

Στα κριτήρια γνώσεων, (μετα-)γνωστικών, αυτο-γνωσιακών, κιναισθητικών, κοινωνικών και γλωσσικών ικανοτήτων και στάσεων συμπεριλαμβάνονται ο βαθμός κατανόησης των κεντρικών εννοιών και γενικεύσεων, η ικανότητα διατύπωσης με συγκροτημένο λόγο ή/και με εναλλακτικούς τρόπους αναπαράστασης και κοινοποίησης της νέας γνώσης (π.χ. σχήματα, προσομοιώσεις, δρώμενα, κατασκευές κλπ), η ικανότητα διατύπωσης τεκμηριωμένων κρίσεων και συμπερασμάτων, η δυνατότητα παράθεσης παραδειγμάτων και αναλογιών, η ικανότητα χρήσης της νέας γνώσης για λύση προβλημάτων και λήψη αποφάσεων, η αξιοποίηση των ποικίλων ικανοτήτων στην εκτέλεση έργου ή/και επίλυση προβλήματος, η συνειδητοποίηση και η ικανότητα διατύπωσης και αιτιολόγησης αξιών και στάσεων. Όλα αυτά, βέβαια, εκτιμώμενα με βάση τις δυνατότητες της συγκεκριμένης ηλικίας.

Στα κριτήρια της ατομικής συμβολής στο κλίμα συλλογικότητας και στο προϊόν της συλλογικής εργασίας συμπεριλαμβάνονται η ενεργός και ουσιαστική συμμετοχή στις συζητήσεις μέσα στην τάξη, το ενδιαφέρον και η ενεργός και δημιουργική συμμετοχή στο ομαδικό έργο, η προσφορά βοήθειας και θετικής ενθάρρυνσης στα μέλη της ομάδας, η συμβολή στην επίλυση συγκρούσεων και δυσλειτουργιών και στη δημιουργία θετικού κλίματος εντός της ομάδας, η συνέπεια και η έγκαιρη ολοκλήρωση των ευθυνών που αναλαμβάνει, ο βαθμός κατοχής και ενεργοποίησης ποικίλων ικανοτήτων και κατάλληλης αξιοποίησης μεθόδων, τεχνικών και διαδικασιών που απαιτεί το συλλογικό έργο.

Ο μαθητής ενδείκνυται να διατηρεί φάκελο με υλικό που συνέλεξε και δραστηριότητες που ολοκλήρωσε ως μέλος της (υπο-) ομάδας, προσωπικές σημειώσεις με σκέψεις, προτάσεις και συναισθήματα σχετικά με το θέμα και τις εμπειρίες από την ατομική προσπάθεια και την ομαδική λειτουργία. Ο ατομικός φάκελος συμπληρώνει τις προσωπικές παρατηρήσεις του καθηγητή για τον μαθητή, αλλά ταυτόχρονα, αν αξιοποιηθεί κατάλληλα, αποτελεί και ένα παιδαγωγικό μέσο ενίσχυσης της δράσης των ατόμων ως υπεύθυνων και δημιουργικών μελών μιας μικρής ή μεγαλύτερης ομάδας.

Ο Μέσος Όρος της βαθμολογίας των τριών τριμήνων αποτελεί τον βαθμό του μαθητή για τις Βιωματικές Δράσεις, ανεξάρτητα από τα θέματα που πραγματεύθηκαν.

γ. Αξιολόγηση του Συλλογικού Έργου της Ομάδας

Η αξιολόγηση του συλλογικού έργου της ομάδας γίνεται με βάση τον ομαδική εργασία, που καταθέτει μέσα σε ένα απλό φάκελο κάθε ομάδα των 3-4 μελών, και η οποία περιλαμβάνει το συνολικό υλικό ταξινομημένο στις ενότητες, που αντιστοιχούν στις διακριτές φάσεις τις οποίες ακολούθησε η όλη δράση της ομάδας. Οι εν λόγω ενότητες θα περιέχουν κυρίως τις πληροφορίες που συνέλεξε κάθε ομάδα και τα εργαλεία που χρησιμοποίησε, τα φύλλα δραστηριοτήτων, τις επεξεργασίες των δεδομένων και τα συμπεράσματά τους, τις παρεμβάσεις που προγραμμάτισαν και υλοποίησαν και το συνοδευτικό έντυπο και οπτικο-ακουστικό υλικό. Ταυτόχρονα, για τις ανάγκες της προετοιμασίας της ομαδικής εργασίας είναι αναγκαίο οι μαθητές να γράψουν και σύντομα κείμενα σχετικά με τις επιμέρους δραστηριότητες των ενοτήτων που θα περιγράφουν, για παράδειγμα, τις διαδικασίες που ακολούθησαν ή θα παραθέτουν σχόλια, ερμηνείες και συμπεράσματα, δραστηριότητα πολύ σημαντική για την ανάπτυξη του γραπτού λόγου, η οποία μάλιστα γίνεται μέσα σε ένα πλαίσιο αυθεντικής επικοινωνίας.

Είναι αυτονόητο, βέβαια, ότι η συνολική έκταση εξαρτάται από το σύνολο των ωρών του τριμήνου, αλλά ασχέτως της έκτασης, είναι σημαντικό για λόγους ανάπτυξης της οργανωμένης και αποτελεσματικής σκέψης και δράσης να υπάρχει η εσωτερική ταξινόμηση σε όσες ενότητες κρίνει ο επόπτης καθηγητής με βάση τη φύση του θέματος και τις δυνατότητες των μαθητών, που όμως, σε κάθε περίπτωση, θα συγκροτούν μια σαφώς οργανωμένη εργασία με αρχή, μέση και τέλος και δεν θα αποτελεί ένα άθροισμα από δραστηριότητες που έχουν ασαφείς σκοπούς και δεν οδηγούν σε συγκεκριμένο μαθησιακό αποτέλεσμα.

Τέλος, για τη διασφάλιση των προϋποθέσεων ολοκλήρωσης του ομαδικού έργου στα διατιθέμενα χρονικά όρια, προτείνουμε τον περιορισμό των ερωτημάτων και υπο-θεμάτων που θα εξεταστούν και τη παράλειψη κάποιων από τις αναφερόμενες στη συνέχεια δραστηριότητες, κατά την κρίση του διδάσκοντα κάθε φορά. Ακόμη, προτείνουμε την ανάθεση διαφορετικών δραστηριοτήτων σε υπο-ομάδες των δύο μελών, ώστε και όλα τα μέλη να εμπλακούν ενεργά στο έργο της ομάδας και η ομάδα να καλύψει μεγαλύτερο εύρος δραστηριοτήτων. Σε αυτή την περίπτωση οι υπο-ομάδες παρουσιάζουν στην ολομέλεια της ομάδας το έργο τους και γίνεται σε επίπεδο ομάδας η σύνθεση των επιμέρους δραστηριοτήτων.

δ. Δομή της Ομαδικής Εργασίας. Ποιοι Είμαστε:

Καλό είναι στην αρχική σελίδα του ομαδικού φακέλου, αντί προλόγου, τα μέλη της ομάδας να παρουσιάσουν αυτοβιογραφικά τον εαυτό τους (Ποιοι Είμαστε) και, ενδεχομένως, τις σκέψεις τους και προσδοκίες τους από το θέμα και την ομαδική εργασία ή ό,τι άλλο κρίνουν σκόπιμο. Μπορούν ακόμη να ονοματίσουν την ομάδα τους και να σχολιάσουν την επιλογή τους, να παραθέσουν μικρού μεγέθους φωτογραφίες τους και να αξιοποιήσουν τη φαντασία τους και το χιούμορ τους στην αυτοπαρουσίασή τους, καθότι η όλη εργασία πρέπει να γίνει μέσα σε ένα κλίμα δημιουργικότητας, πρωτοβουλιών, δράσης και ευχαρίστησης.

Στη συνέχεια παραθέτουμε ενδεικτικά μια προτεινόμενη δομή, η οποία, βεβαίως, μπορεί να τροποποιηθεί για να προσαρμοστεί στα δεδομένα του θέματος, των μαθητών και του διαθέσιμου διδακτικού χρόνου. Επισημαίνουμε ότι οι μαθητικές εμπειρίες, που λειτουργούν ως κινητήριο έναυσμα για την έναρξη των φάσεων δράσης, πρέπει στη συνέχεια να εμπλουτίζονται και να αποτελούν αντικείμενο επεξεργασίας στις επόμενες φάσεις της δράσης. Πηγές άντλησης νέων εμπειριών αποτελούν το κοινωνικό, φυσικό, δομημένο, τεχνολογικό και πολιτιστικό περιβάλλον, ο εαυτός μας ως ψυχο-σωματική οντότητα και η συμπεριφορά του. Η άντληση των πληροφοριών από τις παραπάνω πηγές γίνεται κυρίως μέσα στην τάξη ή κατά την επίσκεψη σε ειδικούς χώρους μέσω συζητήσεων, μελέτης σύντομων και κατανοητών κειμένων, παρατήρησης, ακρόασης, συμμετοχής σε δράσεις, πειραμάτων, μετρήσεων, ερωτηματολογίων και συνεντεύξεων. Σε ειδικές περιπτώσεις με οδηγίες από τον καθηγητή οι μαθητές μπορούν και ατομικά στο σπίτι τους να αναζητήσουν πληροφορίες και να τις καταθέσουν την επομένη στην ομάδα προς επεξεργασία μέσα στην τάξη.

Πρώτη Ενότητα: Προβληματιζόμαστε και Προγραμματιζόμαστε ως Τμήμα

• Ποιο είναι το θέμα μας και γιατί το επιλέξαμε.
• Σε ποιους σκοπούς και σε ποια ερωτήματα καταλήξαμε.
• Πώς προγραμματίσαμε και αξιοποιήσαμε τον διαθέσιμο χρόνο μας.

Δεύτερη Ενότητα: Είμαστε Ομάδα με Ρόλους, Δράσεις, Δικαιώματα και Υποχρεώσεις

• Δραστηριότητες που κάναμε (άτομα, δυάδες, ομάδα) για να γνωριστούμε καλύτερα ως ομάδα.
• Οι κανόνες της ομάδας μας και οι ρόλοι που αναλάβαμε τα μέλη της για την καλύτερη λειτουργία της (Συμβόλαιο λειτουργίας ομάδας).
• Ποια ερωτήματα επιλέξαμε να εξετάσουμε και ποιες δραστηριότητες προγραμματίσαμε για να συλλέξουμε δεδομένα σχετικά με τα ερωτήματά μας.
• Πώς κατανείμαμε τις δραστηριότητές μας σε υπο-ομάδες των δύο μελών.
• Πού απευθυνθήκαμε για τις αναγκαίες πληροφορίες, ποια εργαλεία χρησιμοποιήσαμε και ποιες διαδικασίες ακολουθήσαμε.

Τρίτη Ενότητα: Συλλέξαμε, Ταξινομήσαμε, Μελετήσαμε και Παρουσιάζουμε τα Δεδομένα μας

• Εντοπίσαμε, μελετήσαμε σχετικές πληροφορίες, κατανοήσαμε το περιεχόμενό τους και υπογραμμίσαμε ό,τι αφορά στα ερωτήματά μας (μελέτη βιβλιογραφίας).
• Συλλέξαμε, αναλύσαμε και ερμηνεύσαμε εικόνες, φωτογραφίες, σχήματα, σύμβολα, κατασκευές και ξεχωρίσαμε ό,τι αφορά στα ερωτήματά μας (μελέτη σταθερού οπτικού υλικού).
• Ρωτήσαμε και μάθαμε πληροφορίες, απόψεις, στάσεις, επιλογές, λύσεις σχετικές με τα ερωτήματά μας (χρήση ερωτηματολογίων και συνεντεύξεων).
• Ακούσαμε ή/και είδαμε, προσέξαμε και εντοπίσαμε αξιοσημείωτα στοιχεία σχετικά με τα ερωτήματά μας (μελέτη οπτικο-ακουστικού υλικού).
• Παρατηρήσαμε, καταγράψαμε φαινόμενα, δρώμενα ή/και συμπεριφορές, αντιληφθήκαμε και επισημάναμε σχέσεις αιτίου-αποτελέσματος, χρονικές, λογικές, ταξινομικές, ιεραρχικές κλπ στα δεδομένα που αφορούν στα ερωτήματά μας (φυσική παρατήρηση ή/και πείραμα).
• Συμμετείχαμε σε δράσεις ή/και σε επισκέψεις, βιώσαμε, αισθανθήκαμε και συνειδητοποιήσαμε (συμμετοχική παρατήρηση).

Τέταρτη Ενότητα: Αξιοποιήσαμε Συνδυαστικά τα Δεδομένα και απαντήσαμε στα Ερωτήματα

• Πρώτο ερώτημα και απαντήσεις με βάση τη συνδυαστική αξιοποίηση των επεξεργασμένων δεδομένων.
• Δεύτερο ερώτημα και απαντήσεις με βάση τη συνδυαστική αξιοποίηση των επεξεργασμένων δεδομένων.
• Τρίτο ερώτημα και απαντήσεις με βάση τη συνδυαστική αξιοποίηση των επεξεργασμένων δεδομένων.
• Συζητήσαμε και … τα συμφωνήσαμε και ετοιμάσαμε έναν εννοιολογικό χάρτη με τις γνώσεις μας για το θέμα που μελετήσαμε.
• Ξέρουμε και από τέχνες και ιδού η απόδειξη!

Πέμπτη Ενότητα : Κριτική Αξιολόγηση Ατομικών, Ομαδικών Θεσμικών Επιλογών και Πρακτικών

• Ποιες είναι οι προσωπικές μας στάσεις και επιλογές στο θέμα αυτό, πώς τις κρίνουμε, τι πρέπει να βελτιώσουμε.
• Ποιες είναι οι στάσεις και επιλογές συγκεκριμένων ομάδων στο θέμα αυτό, πώς τις κρίνουμε, τι πρέπει να βελτιώσουν.
• Ποιες είναι οι στάσεις και επιλογές συγκεκριμένων ομάδων στο θέμα αυτό, πώς τις κρίνουμε, τι πρέπει να βελτιώσουν.
• Ποιες είναι οι στάσεις και επιλογές θεσμών στο θέμα αυτό, πώς τις κρίνουμε, τι πρέπει να βελτιώσουν.

Έκτη Ενότητα: Από τη Θεωρία στην Πράξη

• Παρεμβάσεις βελτίωσης που οργανώσαμε και πώς τις εφαρμόσαμε σε προσωπικό, σχολικό, οικογενειακό, κοινοτικό πλαίσιο.
• Αποτελέσματα από την παρέμβασή μας.
• Ευχάριστες και δύσκολες στιγμές από την εφαρμογή της παρέμβασης.

Έβδομη Ενότητα: Λειτουργικότητα και Αποτελεσματικότητα Ομάδας

• Τι νομίζαμε πριν για τα ερωτήματα και τι διαπιστώσαμε μετά.
• Τι δεν ξέραμε και τι τελικά μάθαμε για τα ερωτήματα.
• Ποιες δυσκολίες συνεργασίας συναντήσαμε και ποιες ξεπεράσαμε και πώς.
• Τι θα προσέξουμε ιδιαίτερα στην επόμενη ομαδική δράση.
• Πώς, τελικά, αξιολογούμε το κλίμα και τη συνεργατικότητα της ομάδας μας.
• Πώς, τελικά, αξιολογούμε αυτά που μάθαμε για το θέμα μας συνεργαζόμενοι.
• Τι άλλο θα θέλαμε να μάθουμε.

7. Δημοσιοποίηση των Βιωματικών Δράσεων

Στο πλαίσιο γενικότερων εκδηλώσεων ανοίγματος του σχολείου στην τοπική κοινότητα, είναι δυνατόν να προβλεφτούν τρόποι για να παρουσιάσουν οι ομάδες τις εργασίες τους. Παράλληλα, για την ευρύτερη διάχυση των μαθητικών εργασιών γίνεται ανάρτησή τους στο διαδίκτυο (στην ιστοσελίδα του σχολείου), αναγράφοντας τα ονόματα (ή τα αρχικά τους) όλων των συντελεστών, μαθητών και εκπαιδευτικών με βάση πάντα τις αρχές της προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Ο εννοιολογικός χάρτης της τέταρτης ενότητας μπορεί να παρουσιαστεί και στα Αγγλικά με την καθοδήγηση του καθηγητή ειδικότητας.

Την εξειδίκευση και την εφαρμογή των παραπάνω γενικών αρχών στις συνθήκες των δυνατοτήτων και αναγκών της σχολικής μονάδας και στα διαθέσιμα χρονικά όρια κάνουν οι διδάσκοντες σε συνεργασία με τον Σχολικό Σύμβουλο Παιδαγωγικής Ευθύνης, που έχει γενικότερες αρμοδιότητες για τις Βιωματικές Δράσεις, με παράλληλη ενημέρωση και της Διεύθυνσης του σχολείου, που φροντίζει να διασφαλίζονται οι προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή και στήριξη της θεσμοθετημένης, πλέον, καινοτομίας των Βιωματικών Δράσεων. Η ολοκλήρωση της θεματικής των Βιωματικών Δράσεων, η εμπλοκή πολλών εκπαιδευτικών διαφορετικών ειδικοτήτων και η τήρηση προγραμματισμού για την αποφυγή επικαλύψεων και επαναλήψεων συμπεριλαμβάνονται στην οργανωτική φροντίδα της Διεύθυνσης του σχολείου, που πρέπει να δημιουργήσει αρχείο με τους εγκεκριμένους από τον Σχολικό Σύμβουλο Παιδαγωγικής Ευθύνης Πίνακες Υποβολής των Θεμάτων για τις Βιωματικές Δράσεις.

Βιωματικές δράσεις.

Οι βιωματικές δράσεις είναι κάτι εντελώς νέο και βέβαια εντελώς διαφορετικό από την συνηθισμένη διδασκαλία. Θα πρέπει να ξέρετε πριν απ όλα ότι προυποθέτει εσωτερικό άνοιγμα και δικό σας για να μπορέσετε να πλησιάσετε μια βιωματική διδασκαλία αφού κάποιες φορές θα πρέπει να αναφερθείτε και σε δικά σας συναισθήματα προκειμένου να επιτύχετε την συναισθηματική ασφάλεια που είναι απαραίτητη για το χτίσιμο της ομάδας και την αύξηση της δυναμικής της.

Στις βιωματικές δράσεις πρέπει να δουλέψουμε με ομάδες και υποομάδες προκειμένου να επιτευχθούν βασικοί στόχοι όπως εκείνοι της συνεργασίας και της κατανόησης των μελών της ομάδας που μαζί φτάνουν στο τελικό αποτέλεσμα.

Πρώτα απ ολα θα πρέπει να διαβάσετε καλά και τις σχετικές εγκυκλίους αλλά και το υλικό που υπάρχει στο ψηφιακό σχολείο στις παρακάτω διευθύνσεις.

Η επιλογή του θέματος μπορεί να είναι συλλογική απόφαση, σε συνεργασία με τους μαθητές, αλλά ξέρω ότι συνήθως είναι μόνο προσωπική απόφαση των εκπαιδευτικών. Άρα σκεφτείτε από την αρχή πολύ καλά τι είναι εκείνο που θέλετε να πετύχετε μέσα σε αυτή την δραστηριότητα που θα σας πάρει και αρκετό χρόνο επεξεργασίας. Επίσης είναι πολύ σημαντικό να μελετήσετε πολύ καλά την φόρμα που θα υποβάλετε στο Σχολικό Σύμβουλο γιατί κατά την διάρκεια της συμπλήρωσης της μπαίνουν στην πραγματικότητα οι στόχοι και αυτό που επιδιώκετε. Είναι η πιο κατάλληλη στιγμή να σχεδιάσετε και οργανώσετε αυτό που θα κάνετε όλη τη χρονιά.

πχ. Σας ζητείτε να δηλώσετε...

1. ΣΚΟΠΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ, ΣΑΦΩΣ ΔΙΑΤΥΠΩΜΕΝΑ ΜΕ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ (Μέχρι 150 λέξεις):
   Τα ερευνητικά ερωτήματα συνήθως έχουν την μορφή : γιατί, πως, πότε, τι, με ποιους
   Άρα για να τεθούν ευκολότερα οι στόχοι σας σκεφτείτε και απαντήστε στις μικρές ερωτησούλες που προκύπτουν . Αν έχει γίνει διερεύνηση του θέματος από τους μαθητές θα είναι ακόμη πιο εύκολο. Αλλιώς διαμορφώστε την δική σας αντίληψη για το θέμα προς διερεύνηση.
2. Β. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (κριτήρια επιλογής θέματος, συσχέτιση με διδασκόμενα μαθήματα, αναμενόμενα μαθησιακά οφέλη κ.λπ., ενδεικτικά μέχρι 200 λέξεις)

Εδώ μπορείτε να σκεφτείτε ακόμη πιο βαθιά τι αναμένετε να παραχθεί ως μαθησιακό όφελος από την ομάδα των μαθητών. πχ. Μπορεί να είναι η αλλαγή στάσεων και συμπεριφορών στο συγκεκριμένο θέμα ή και η ευαισθητοποίηση τους σε κάποια άλλη περίπτωση.

Το σίγουρο πάντως είναι ότι η φόρμα υποβολής περιέχει όλα εκείνα τα στοιχεία που θα σας βοηθήσουν να σχεδιάσετε ολόκληρη την δραστηριότητα όπως την ονειρεύεστε να εξελιχθεί στην υλοποίηση της.

Ας πάμε τώρα σε μερικά παραδείγματα και τεχνικές λεπτομέρειες που ελπίζω να σας βοηθήσουν.

Αρχικά σε οτιδήποτε κάνετε θα πρέπει να θέσετε τους δικούς σας, πιο εξειδικευμένους στόχους, οι οποίοι όμως θα προέρχονται από τους στόχους που έχουν ήδη τεθεί από το πλαίσιο της όποια δράσης έχετε αποφασίσει να δουλέψετε. π.χ.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΩ, ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΙ... ΕΙΜΑΙ Ο ΕΑΥΤΟΣ ΜΟΥ Τα συναισθήματά μας			Αναγνώριση, έκφραση, αποδοχή συναισθημάτων Διαχείριση συναισθημάτων Ενσυναίσθηση

• -  Να αναγνωρίζουν τα διαφορετικά συναισθήματα που αναδύονται σε σχέση με ένα γεγονός και ότι διαφοροποιείται η έκφρασή τους από άτομο σε άτομο 
• -  Να αυξήσουν τη συχνότητα λειτουργικής έκφρασης των συναισθημάτων τους στην καθημερινή ζωή 
• -  Να μπορούν να ηρεμούν (ελέγχουν τον εαυτό τους) με ή χωρίς βοήθεια όταν νιώθουν δυσάρεστα συναισθήματα. 
• -  Να μπορούν να εκφράζουν και να προσπαθούν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους με διαφορετικούς τρόπους. 
• -  Να συνειδητοποιήσουν ότι οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις αποτελούν ένα συνεχές και ότι υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ τους 
• -  Να βρίσκουν και να αναφέρουν τρόπους που θα μπορούσαν να βοηθήσουν ατομικά τον καθένα στη διαχείριση των δυσάρεστων συναισθημάτων

Στην συγκεκριμένη ενότητα στη ΣΚΖ, έχουμε αυτούς τους στόχους. Σε κάθε περίπτωση και στο σχολείο-τμήμα-ομάδα των μαθητών σας, και αφού έχετε βρεί τα ειδικά χαρακτηριστικά θα πρέπει να ορίσετε κάποιους επιμέρους στόχους κάθε φορά, προκειμένου να επιτευχθούν οι συνολικοί όπως αυτοί αναφέρονται παραπάνω.

Στην συνέχεια θα πρέπει να σκεφτείτε ποιος είναι ο καλύτερο τρόπος επίτευξης αυτού του στόχου. Φυσικά δεν μιλάμε για γνωστικό αντικείμενο αλλά για βιωματική δραστηριότητα και που μπορεί να είναι:

• Σενάριο με μια καθημερινή σκηνή που θα δείξει πχ. Συναισθήματα και διαχείριση.
• Δραματοποίηση του σεναρίου αυτού, ή και κάποιου άλλου
• Αφίσα με συναισθήματα
• Παντομίμα που θα έχει συναισθήματα και διαχείριση τους
• Μια σειρά από ερωτήσεις που ίσως ακολουθήσουν ένα βιντεάκι που θα παρουσιάζει μια σκηνή από εκείνο που θέλετε να επιτύχετε. Ίσως την στιγμή μιας φιλικής ή οικογενειακής σύγκρουσης και πως εξελίσσεται αυτή...πως θα μπορούσε να γίνει αλλιώς...πως θα λυνόταν με πιο ήπιο και ειρηνικό τρόπο....
• Ότι άλλο μπορεί να προκύψει από τους μαθητές το οποίο όμως θα διαχειριστείτε με πολύ προσοχή εσείς έχοντας πάντα στο μυαλό σας τους στόχους και πως θα επιτευχθούν.

Νομίζω είναι χρήσιμο να σχεδιάσετε από την αρχή τις δραστηριότητες που έχετε αποφασίσει να δουλέψετε. Να χωρίσετε δηλαδή το χρόνο σας και τις ώρες που έχετε σε διαφορετικές υποενότητες και να προγραμματίσετε έτσι από την αρχή ότι κάνετε. Θα είναι πιο εύκολο στην διαχείριση του και δεν θα πελαγώνετε με τις δραστηριότητες που θα έχετε να κάνετε.

Τα ίδια ακριβώς φυσικά ισχύουν και στα θέματα της διατροφής. Εκεί θα δράσετε συμπληρωματικά με το μάθημά μας, αλλά χρειάζεται προσοχή γιατί ο σκοπός δεν είναι πια γνωστικός αλλά η επιθυμητή αλλαγή διατροφικών στάσεων και συμπεριφορών που ίσως επιτυγχάνεται πιο δύσκολα μέσα από το γνωστικό μαθησιακό της οικιακής οικονομίας με τις λίγες ώρες που έχουμε στην διάθεση μας. Επομένως, οι δραστηριότητες για τη διατροφή στη ΣΚΖ θα πρέπει να έχουν σαφή προσανατολισμό και αυτός θα πρέπει να είναι στα πλαίσια των προσωπικών επιλογών που κάνουν στην καθημερινή τους ζωή, να μάθουν να τις κρίνουν και στην συνέχεια να τις αλλάξουν αν οι ίδιο το αποφασίσουν μέσα από την δουλειά και τις δραστηριότητες που θα γίνουν στην τάξη.

ΖΟΥΜΕ ΜΑΖΙ
Φιλία και διαφυλικές σχέσεις
Αξίες και κοινωνικές συμπεριφορές στην ομάδα

• -  Να εντοπίσουν άξονες που κάνουν μία σχέση φιλική, όπως μοίρασμα συναισθημάτων και εμπειριών, εμπιστοσύνη, εκτίμηση, αποκάλυψη προσωπικών θεμάτων-μυστικών (αυτοαποκάλυψη), εξέλιξη της σχέσης στο χρόνο, διευθέτηση από κοινού δυσκολιών της σχέσης και ανταποδοτικότητα (Διακρίνεται η ανταποδοτικότητα από τον ωφελιμισμό, επειδή φέρνει ισορροπία στις σχέσεις χωρίς τη διεκδίκηση ατομικών συμφερόντων)
  
• -  Να επισημάνουν ότι είναι δυνατή η δημιουργία σχέσης φιλίας μεταξύ αγοριών και κοριτσιών
  
• -  Να συνειδητοποιήσουν ότι τα δύο φύλα διαφέρουν στον τρόπο που αντιλαμβάνονται και κατανοούν τη φιλία. Κυρίως διαφέρουν ως προς το πόσο συνηθίζουν να μοιράζονται συναισθήματα και να αυτοαποκαλύπτονται, κάτι που τα αγόρια συνηθίζουν σε μικρότερο βαθμό, χωρίς να σημαίνει ότι είναι λιγότερο σημαντική η φιλία γι’ αυτά
  

Σ αυτό το θέμα, θα μπορούσε να γίνει μια διερεύνηση αναγκών μέσα στην ομάδα. Να δείτε δηλαδή τι είναι εκείνο που ενδιαφέρει περισσότερο τους μαθητές. Το θέμα της φιλίας μεταξύ των δύο φύλων ή το πάνε και λίγο περισσότερο στις διαφυλικές σχέσεις; μην ξεχνάτε μιλάμε για εφήβους που ήδη ίσως έχουν αρχίσει να έχουν ανησυχίες σε τέτοια θέματα. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να το χειριστείτε λίγο διαφορετικά και φυσικά με πολλή προσοχή. Βέβαια επειδή μιλάμε για την Α Γυμνασίου νομίζω ότι είναι πιο εύκολο να αναφερθείτε στη φιλία αφού οι μαθητές ίσως ακόμη είναι μικροί για να μπούμε σε περισσότερες λεπτομέρειες για τις διαφυλικές σχέσεις.

Όπως και να είναι όμως τα θέματα όπως αναφέρονται στο βιβλίο της οικιακής οικονομίας με ειδική βοήθεια από το βιβλίο του καθηγητή θα είναι σημαντική βοήθεια.

Η όποια διερεύνηση χρειάζεται μπορεί να γίνει με ένα καταιγισμό εννοιών. πχ. Οι λέξεις φιλία, εμπιστοσύνη, άνδρας-γυναίκα, εκτίμηση, σχέση, μυστικά, μπορούν να αποδείξουν ποιες είναι οι ανάγκες της ομάδας και ταυτόχρονα να σας οδηγήσουν σε χωρισμούς υποομάδων ώστε η κάθε μια να δουλέψει με διαφορετικό θέμα , που όμως για εσάς θα έχει επιμέρους ειδικούς στόχους.

Πολλές οδηγίες επίσης και δραστηριότητες που θα σας βοηθήσουν και σε απαραίτητες προσαρμογές

θα βρείτε στο βιβλίο καθηγητή για τις βιωματικές δράσεις.

Στα θέματα Αγωγής Υγείας και κυκλοφοριακής αγωγής θεωρώ ότι πρέπει να ασχοληθείτε με υλικό το οποίο ήδη βρίσκετε στα βιβλία μας, της οικιακής οικονομίας Α και Β Γυμνασίου.

Φυσικά εδώ, και μετά τους επιμέρους στόχους που θα θέσετε και τις υποενότητες πάνω στις οποίες θα δουλέψετε μπορείτε να χωρίσετε και σε θεματικές. πχ. Ασφάλεια στο σπίτι, στο σχολείο, στο φροντιστήριο, στο αυτοκίνητο.

π.χ.Πως πηγαίνουμε από το σπίτι στο σχολείο ή στο φροντιστήριο.

Οι μαθητές μπορούν να γίνουν δημοσιογράφοι και να καταγράψουν τα επικίνδυνα σημεία στις συνηθισμένες διαδρομές που κάνουν, να δώσουν λύσεις και να προτείνουν αλλαγές και στις δικές τους συμπεριφορές. πχ. Να φοράνε κράνη αν οδηγούν ποδήλατα.

Είναι σημαντικό να δώσετε ρόλους στους μαθητές ώστε να αποκτήσουν μεγαλύτερη έμπνευση για όλα τα θέματα με τα οποία θα ασχοληθούν.

Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η διδασκαλία γενικά, αλλά και ειδικά στις περιπτώσεις όπως οι βιωματικές δράσεις που έχουν άλλο στόχο και χαρακτηριστικά προϋποθέτουν μόνο έμπνευση που θα δοθεί από εσάς και είναι σκόπιμο να δημιουργήσετε θεατρική ατμόσφαιρα μέσα στην τάξη ώστε να υπάρξει πραγματική συμμετοχή από όλους τους εμπλεκόμενους. Εννοείται ότι και εσείς θα είστε μέρος αυτής της “παράστασης” αλλά με την μορφή του σκηνοθέτη, εμπνευστή και καθοδηγητή.

Πηγές μεγαλύτερης πληροφόρησης εκτός από το υλικό του ψηφιακού σχολείου και το φωτόδεντρο θα βρείτε στην εξαιρετική ιστοσελίδα που έχει ετοιμάσει ο Σχολικός Σύμβουλος Πληροφορικής των Ιονίων Νήσων κ. Γεράσιμος Πολυμέρης, ο οποίος έχει συμπεριλάβει και το υλικό από το μάθημα της Οικιακής Οικονομίας και Αγωγής Υγείας ( όπως έχει μετονομαστεί το μάθημα μας στην Κύπρο) το οποίο μάλιστα έχουν επεξεργαστεί εξαιρετικά οι συνάδελφοι μας καθηγήτριες Οικιακής Οικονομίας στην Κύπρο.

Ελπίζω όλα τα παραπάνω να σας δίνουν μια πρώτη βοήθεια για το ξεκίνημα σας στις βιωματικές δράσεις.

Σχετικά σημεία πληροφόρησης.

http://ebooks.edu.gr/new/epimorfotiko.php?course=DSGYM-A119

http://ebooks.edu.gr/new/epimorfotiko.php?course=DSGYM-B121

Και επίσης μια παρουσίαση  πολύ χρήσιμη:

Σχολικη Κοινωνικη Ζωη Πολυμερης from Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων